Alm., Klarnette
Fr., Clarinette
İng., Clarinet
İta., Clarinetto
Bugün kullanılan dört çeşit Klarnet vardır:
1 – Küçük Klarnet : Mi b
2 – Büyük Klarnet : Si b
a. Do Klarnet : Uzunluğu: 51.7 cm.
b. Si b Klarnet : Uzunluğu: 59 cm.
c. La Klarnet : Uzunluğu: 62.7 cm.
3 – Alto Klarnet : Mi b, Fa
4 – Bas Klarnet : Si b
Adını; parlak, duru, aydınlık anlamlarına gelen Latince; Clarus kelimesinden alan bu soluklu çalgıyı, ilk olarak 1690 yılında Almanya’nın Nürenberg kentinde, Leipzigli çalgı yapıcısı, Johann Christoph Denner (1665-1707)’ in oluşturduğu söylenir. Onsekizinci yüzyıla değin, gelişme devrelerinde bu çalgının ondan çok çeşidi yapılmış ve değişik adlar verilmiştir. Fransızlar bir sekizli ses genişliği olan bir çalgı yapmışlar ve adına Chalumeau (Şalümo) demişlerdir. Bugünkü bilinen Soprano, Alto ve Bas Klarnetler ondan esinlenerek yapılmışlardır. Hatta Fransızların, bugün Klarnetin kalın ses bölümüne Şalümo bölümü de demelerinin nedeni o çalgının niteliğini taşımasındandır. 1732 yılında Walther, Klarnet sesinin uzaktan Trompet gibi geldiğini belirtirken, Klarnet yeni yeni tutunuyor ve gelişiyordu. Ancak 1750 yılından sonra Manheim ve Paris Orkestralarında yer alabilecek duruma geldi. Mozart’ın Mi b Senfonisinde kullanılmasına, Operalarında yer verilmesine karşın Klarnetin ancak 1812 yılında 13 açkılı duruma getirilişi düşünülürse, yeterli gelişmeyi sağlayamadığı kendiliğinden ortaya çıkar. Klarnet için, Boehm dizgesinin uygulanmasını düşünen Klarnet çalıcısı ve Paris Konservatuarı öğretim üyelerinden, Korfo’ lu Klenore Klose (1808 – 1880) oldu. Bu düşüncenin gerçekleşmesini de, 1843 yılında L.A. Buffet sağladı.
Klarnetin 1825 yılında İstanbul’da kullanılmaya başlandığı bilinmektedir. Ancak Boehm dizgeli Klarnetler 1854 yıllarında gelmiştir. Bugün Klarnet, Orkestraların ve Armoni Muzikalarının en önemli çalgıları arasındadır. La Klarnet Orkestralarda kullanılmaktadır. Do ve Mi b Klarnetler ise, bırakılmıştır. En elverişli ve yararlı olanı; Si b Büyük Klarnettir. Dayanıklı ağaçlardan, ebonitten ve bugün için bazı öğelerin karışımı soğuk – sıcağa dayanıklı bir biçimde yapılan Klarnetlerden başka, alaşımdan yapılanları da vardır. Ancak alaşımlı olanlar, diğer nitelikte yapımlı olanların verdiği sesi vermediklerinden kullanılmazlar. Beş ekli parçadan oluşmuştur. Kamış takılıp üflenen birinci bölümüne; Bek, ikinci bölümüne; “Barille”, üçüncü bölümüne; Medium (orta), dördüncü bölümüne; Şalümo ve beşinci bölümüne de; Pavillon (kalak) adı verilir. Flüt, Obua, Korangle ve Basson gibi, bu çalgının da üzerine takılmış, alaşımlı açkılarla ses deliklerini kapatıp-açarak, ses elde edilir. Çalgının kamış takılan; Bek bölümünden ağza alınarak, sol el üst ses delikleri kavrağında, sağ el alt ses delikleri kavrağında olmak üzere az eğimli bir tutuşla yere doğru tutulur.
Dudakların; kusursuz, dişlerin; düzgün ve eksiksiz (ön dişler) olması aranılan nitelikler arasındadır. Bu çalgıya on yaşında başlanabilir, iyi calici niteliği taşıyabilmek için, her gün dört saat çalışmak gerekir.