Her enstrümanda olduğu gibi keman ve onun gibi birçok perdesiz çalgıda çokça merak edilen konulardan biri de tuşe üzerinde nota yerlerinin bulunmasıdır. Tuşe müziğin dokunuşunur
Nota yerlerine kanlı takip dememizin amacı ise öğrencilerin ‘’hocam çok zor ‘’ veya ‘’tuşe üzerinde bu kadar nota varken nasıl doğru ses basacağız’’ demeleridir.
Kemanda nota basımı hakkında videomuzu izlemek için tıklayınız.
Perdesiz enstrüman çalmak için perdeli enstrümanlara nazaran (bağlama, gitar vs.) daha fazla çalışmak gerekir.
Çünkü bu enstrümanlar üzerinde belli bir işaret veya belirteç olmadığından dolayı çıkan sesin doğruluğunu kontrol edip olabildiğince çok tekrar etmemiz gerekir.
Kemanda tuşe
Bu seslerin doğruluğunu ise ya hocanız tarafından ya da tek başınıza çalışıyorsanız akort cihazı yardımıyla kontrol edebilirsiniz.
Parmak basmaya başladığınızda dikkat etmeniz gereken en önemli şeylerden birisi parmak pozisyonlarının doğruluğudur.
Yukarıda tek başınıza çalışıyorsanız muhakkak akort cihazıyla çalışın derim fakat tavsiyem bir hoca eşliğinde çalışmanızdır. Başınızda muhakkak size müdahale edecek bir hoca bulunması gerekir.
Çünkü akort cihazı size müdahale edemez ama hoca size müdahale edebilir ve yönlendirebilir.
Eğer ki seslerinizi veya parmaklarınızı tuşe üzerinde yanlış konumlandırma yaparsanız bu yanlışı tek başınıza fark etmeyip geri dönüşü olmayan hatalara neden olabilirsiniz.
Akort cihazı sizin için yardımcı bir araçtır önceliğiniz mutlaka bir eğitmen olmalıdır.
Eğer ki keman çalarken sesleriniz istediğiniz gibi gelmiyor ise korkmayın. Aşağıda anlatacağım uygulamaları yaptığınız da o sesler gidecek ve çok iyi bir şekilde eserinizi çalabileceksiniz.
Tuşe Çalışırken Dikkat etmeniz gereken ve en çok yapılan hatalar nelerdir?
Entonasyon
Entonasyon ayarı gibi de duyabilirsiniz. Genel olarak entonasyon tanımı yapacak olursak; akort yapılmış bir çalgının perdelerine basıldığında seslerin doğru gelmemesi , bulanık gelmesi ve kaymasıdır.
Bunun giderilmesi için öncelikle kemanın akordunu yapmış olmanız gerek. Akortsuz ise ne kadar doğru sese basmaya çalışırsanız çalışın sesleriniz bozuk gelecektir. Önce akort!
Bu aşamadan sonra bol bol gam dizi çalışmanız gerekecek. Böylelikle sesleriniz netleşecek ve daha güzel çıkacaktır.
Günlük çalışmalarınız içerisinde bu bahsettiğimiz entonasyon sorunu ile karşılaşmamanız çaldığınız veya çalışacağınız etütleri cep telefonunuza kaydedip kendinizi dinleyebilirsiniz.
Böylece seslerin doğru olup olmadığını milimetrik olarak anlamasanız doğru yanlış olduğunu anlayabileceksiniz.
Bütün enstrümanlarda gam dizisi mantığı aynı şekilde gerçekleşir.
Tuşe Düzenlemeleri: Peki Yay Hareketlerim Nasıl Olmalı ?
keman tuşesinde yay itme çekme işareti
Kemanda yay çekme teknikleri bizim için önemli bir konudur. Notalara bastığım parmaklarım keman çalmada ne kadar önemliyse yay da bizim için bir o kadar önemlidir.
Ne zaman bağlı çalmalıyım ne zaman ayrı çalmalıyım bunlar çaldığınız eseri daha zevkli ve daha duygulu hale getirir.
Bildiğimiz üzere kemanda 4 tel var bu tellerin isimleri kalından başlayarak “Sol, Re, La ve Mi” şeklinde adlandırılır.
Yay çekerken dikkat ederseniz ilk notanın üzerinde bir işaret var.
Bu işaret yayı çekerek başlayacağımızı gösteriyor. Diğer işaret ise iteceğimizi gösteriyor.
Kemanda yay çekme hareketlerine ise bu yazımızdan ulaşabilir detaylı şekilde inceleyebilirsiniz.
Gelelim bu tellerin karakteristik özelliklerine :
Sol Teli: Bu telimiz olabildiğince bas bir sese sahip olmakla birlikte ilgilenilmez ise son derece gıcık sesler çıkarabilir. Huy olarak gergin bir yapıya sahiptir.
Bu arkadaşla ilgilenirken biraz daha baskın olmanız gerek yoksa istediğiniz cevabı alamazsınız.
Sol telinde yay çekerken tatlı-sert bastırarak çekmeniz gerek. Eğer ki inat ederse vurun kafasına.
Re Teli :Bu arkadaşımız ise yapılan anket sonucunda en sevilen tel olarak biliniyor. Gayet cool rahat nereye çekseniz oraya adapte olacak bir tel.
Yay çekerken olabildiğince rahat olun. Unutmayın ne kadar rahat olursanız güzel sesler çıkarmaya bir o kadar yaklaşırsınız.
kemanda notaların yerleri
La Teli: Geldik mayın tarlasına. La teli ve Mi telinde eğer ki bu söyleyeceklerimi uygulamazsanız işiniz biraz zor.
La ve Mi teli son derece nazik , hassas hatta gece ağlayarak uyanan bir bebek gibi sinir bozucu olabilir dikkat. Bu yüzden aşağıda yazılanları dikkate alalım.
Yay çekerken yayın al tarafını yani elimize yakın olan tarafını hiç ama hiç bastırmayalım.
Çünkü elimizin ağırlığı telden ses çıkması için yeterli olacaktır. Daha fazlası sizi kızdırmaya başlayacaktır.
Kolumuz bu konuda büyük rol üstleniyor. Yay çekerken kolum sabit çekmeye başlıyorum ve sadece dirseğimi açıyorum.
Eğer ki kolumu geriye veya ileriye doğru hareket ettirirsem yay yamuk şekilde aşağıya inecektir dikkat etmekte fayda var.
Mi Teli: Şimdi çok sessiz ve sakin olun Mi telindeyiz. Yayınızı hiç ama hiç bastırmayın çünkü sadece elinizin ağırlığı bu sesin çıkması için yeterli baskıyı oluşturacaktır.
En hassas telimiz olan Mi kopmaya da çok müsaittir o yüzden o arkadaşa yaklaşırken biraz daha dikkatli olmamızda fayda var.
Her enstrümanda olduğu gibi perdesiz enstrümanların da bir basış sistemi ve bir şablonu vardır. Aşağıda bu şablonu çizmeye çalışacağım ve üzerinde anlatmaya çalışacağım umarım faydalı olur.
Burada dikkat etmeniz gereken en önemli detay “La teli” üzerinde 1.parmağımızı bastığımızda bu nota “Si” notası olacaktır.
Bu sistemde anlatacak olursak “Sol telinde” 1.parmağımız “La”, “Re telinde” 1.parmağımızla “Mi”. “La telinde” 1.parmağımız “Si”. “Mi telinde” 1.parmağımız “Fa diyez” olacaktır.
Şablonda gördüğünüz üzere kemanın 1. parmağından sonra açık basıyoruz, sonrasında 2.ve 3 parmağımız yan yana basıyor.
Bu sistemi “Sol – Re – La – Mi” tellerinde uygulayabilirsiniz. Diğer tellerde bu seslerin isimleri nelermiş onları da aradan çıkaralım isterseniz.
SOL LA Sİ DO
RE Mİ FA#SOL
LA Sİ DO#RE
Mİ FA# SOL#LA
Tabi keman üzerinde bu kadar ses yok diyezler ve bemoller de var. Bunları bir başka yazımızda anlatacağız.
Şu an ilk başta önünüze çıkan ilk sorunu çözmeye yönelik küçük cep bilgilerini paylaşmaya çalıştım. Her gün düzenli olarak gam yapmanız gerek.
Gam: Bir sesten başlayıp oktavına kadar olan notaları sırayla belli bir ritimde seslendirmektir.
kemanda gam dizilimi
Mutlaka bastığınız sesleri dinleyin, diğer bir husus ise evde çalışırken mutlaka ve mutlaka metronom ile çalışın ki yayınız ve parmaklarınız belli ritme alışsın.
Parmaklarınızı tuşe üzerinde dik gelecek şekilde et ile tırnak birleşimi telin üzerine gelmelidir.
Parmaklarınızı bu şekilde konumlandırın. Doğru basmadığınız zaman mutlaka sesler bozuk gelecektir. Düzeltmediğiniz takdirde sesleriniz bozuk çıkacak ve çaldığınız eserlerden tat alamayacaksınız.
Bayanlar için hep dezavantaj olan konu ise hocam tırnaklarımı kesmeli miyim? Üzülerek söylüyorum ki evet arkadaşlar tırnaklarınızı kesmelisiniz.
Çünkü uzun tırnakla keman çalmanız bir hayli işinizi zorlaştıracaktır.
Şimdiden kolay gelsin İyi çalışmalar.
