Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de bazı isimler kendilerini ölümsüz kılmak için sanatı seçmişlerdir. Verdikleri eserlerle yazdıkları romanlar, şiirler, öyküler ya da tiyatro eserleri ile hem çağdaşlarına hem de geleceğe yön vermişlerdir.
Fakat zaman insana her zaman acımasız davranır ve ne yazık ki ne kadar başarılı olurlarsa olsunlar her sanatçı bir gün aramızdan ayrılır.
Adalet Ağaoğlu belgeselini izlemek için tıklayınız.
Biz de bugün sizlere henüz dün aramızdan ayrılan ve Türk edebiyatının tartışmasız mihenk taşlarından biri olan Adalet Ağaoğlu’nu anlatmaya karar verdik.
Adalet Ağaoğlu Kimdir?
Eserleriyle bugüne kadar birçok ödüle layık görülen Adalet Ağaoğlu, 1929’da Nallıhan’da dünyaya geldi. Kumaş tüccarı bir babanın kızı olan Ağaoğlu, Ankara Kız Lisesi’nde öğrenimini tamamladıktan sonra Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nde Fransız Dili ve Edebiyatı okudu. Edebiyat yaşamında “Remüs Tealada” ve “Parker Quinck” takma adlarını kullandı.
Edebiyata olan ilgisi, lise yıllarında şiir ile başladı. Ardından oyun yazarlığına yöneldi ve tiyatro eleştirmenliği yaptı. Çeşitli görevlerle TRT’de çalıştı. Ankara Radyosu’nda çalıştığı dönemlerde ise ilk radyo oyunu olan “Aşk Şarkısı”nı yazdı.
Tiyatro oyuncusu ve yönetmen arkadaşları ile Ankara’nın ilk özel tiyatrosu özelliği taşıyan “Meydan Sahnesi”ni kurdu. Tiyatro konusunda bilgi ve deneyimini arttırmak isteyen Ağaoğlu, tiyatro eğitimi için Paris’e gitti. “Çatıdaki Çatlak” oyununun yasaklanması onu roman yazmaya yönlendirdi.
Adalet Ağaoğlu Eserleri
Eserleri, henüz ilk romanından itibaren sık sık tartışmalara sebep oldu. “Ölmeye Yatmak”, “Bir Düğün Gecesi” ve “Hayır” üçlemesi ile ödüle layık görüldü. “Fikrimin İnce Gülü” romanı askeri kuvvetleri küçük düşürme suçundan toplatılsa da daha sonradan Ağaoğlu aklandı. “Bir Düğün Gecesi” ise Aldous Huxley’den aşırma tartışmalarına maruz kaldı.
Aynı zamanda ilk romanı olan “Ölmeye Yatmak“ adlı romanı için de olmuş “Ses Sese Karşı “ adlı romandan intihal yapmakla suçlanmıştı.
1999 yılında “Çok Uzak Fazla Yakın” ile oyun yazarlığına dönen Ağaoğlu’nun hakkındaki yazılar, eşi Halim Ağaoğlu tarafından bir araya getirilerek yazarlığının 55. Yılı anısına “Herkes Kendi Kitabının İçini Tanır” adıyla yayımlandı.
İnsan Hakları Derneği’nin kurucuları arasında yer alan Ağaoğlu, derneğin ırkçı-milliyetçi tutumu üzerine istifa ederek Özür Diliyorum kampanyasını desteklemiştir.
1988 yılında Anadolu Üniversitesi tarafından kendisine Fahri Doktora unvanı verilmişti. Aynı yıl Ankara Edebiyatçılar Derneği tarafından kendisine verilen “Onur Ödülünü” reddetmişti. 2018’de ise Türkçe roman alanındaki özgün eserleri ile ülkemizin kültürel dünyasına yaptığı katkılarından dolayı Boğaziçi Üniversitesi tarafından Adalet Ağaoğlu’na fahri doktora unvanı verilmiştir.
Edebiyatçı Adalet Ağaoğlu
Adalet Ağaoğlu, Türk edebiyatının en önemli kadın romancılarından biridir. Eserlerinde dönemleri ve insanları irdelemeye yönelik sorgulama yöntemlerine rastlarız. Romanlarında bireylerin iç dünyalarındaki çatışmalarla, iç çatışmalarının dış dünyadaki çatışmalarına yansıyan yönlerini irdeleyen psikanalizci bir açıdan ele almaya çalışmıştı.
Toplum-birey ilişkisini gündemine alarak iç monologlara yer vermiştir. Yeni anlatım türleri denemiştir. “Tek anlatıcıya son vermek”, “an’ların anlatıcısı olmak”, “yer, zaman öğelerine değişiklik getirmek” onun anlatımın alışıldıktan farklı bir hale getirmiştir. Her eserinde farklı bir dönemi ele almış ve hepsinde farklı anlatım metotları kullanmıştır.
Bu sebeple eserleri birbirinin devamı gibidir. Romanlarını popüler olmak için değil, toplumsal sorunları işlemek için kullanmıştır. Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren yaşanan toplumsal değişimleri Ağaoğlu’nun romanlarında görmek mümkündür.
Adalet Ağaoğlu’nun Aldığı Ödüller
TDK Tiyatro Ödülü, Sait Faik Hikaye Armağanı, Sedat Simavi Edebiyat Ödülü, Orhan Kemal Roman Armağanı, Madaralı Roman Ödülü, Türkiye İş Bankası Büyük Ödülü, Lebon Kültür Merkezi (Lebon Cinema Clup) Edebiyat Ödülü, Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat (Edebiyat) Büyük Ödülü, Aydın Doğan Roman Ödülü gibi birçok büyük ödül almıştır.
Türk edebiyatının büyük roman, öykü ve oyun yazarı, eleştirmeni Adalet Ağaoğlu çoklu organ yetmezliği sebebi ile 14 Temmuz 2020’de aramızdan ayrıldı.
Daha Fazla Kültür Sanat Haberleri İçin Takipte Kalın
Bu ve benzeri haberler her gün devam ederken Erturgut Sanat Merkezi olarak biz de bu pandemi sürecinde her türlü önlemimizi alarak, sanata gönül veren ve ister piyano ister şan ya da bateri öğrenmek isteyen öğrencilerimize en güvenli ortamı sunuyoruz.
Eğer siz de Erturgut Sanat Merkezi ailesinin bir parçası olmak ve öğrenmek istediğiniz enstrümana bir adım daha yaklaşmak istiyorsanız hemen bizlere msn@erturgutsanatmerkezi.com mail adresimizden yada 0 507 95 96 333 No’lu telefonumuzdan ulaşabilirsiniz
