Köprü Ağacı Nasıl Olmalı?
Yaylı Çalgılarda ve kemanda köprünün temel işlevini, titreşimi armonik kasaya iletme ve bunu yaparken tellerden gelen basınç ve gerilme kuvvetine karşı koymak olarak belirtebiliriz. Yaylı çalgılardaki bu köprü, özellikle şeker akçaağacından yapılır. Ve en iyi köprü ağaçları kışların uzun olduğu yüksek dağlık bölgelerde yetişen ağaçlardır.
Köprü yapılacak ağacın çok sert yahut çok yumuşak olmamasına özen gösterilir. Tellerin yaptığı basınca karşı köprünün dayanıklı olması için kullanılan ağacın sık öz ışına sahip olması, teller gerildiğinde köprü bölgesinde oluşacak 1,5 kg’a yakın basınca dayanabilecek güçte, yüksek dirençli ağaç olması gerekmektedir.
Köprünün biçimi ve kesimi, kullanılan ağacın yetiştiği ortama, doğasına, sertlik ve esneklik özelliklerine göre değişme gösterebilir. Köprü ağacı, yapımcının tecrübesi ve işleniş biçimine göre topraktan aldığı minerallere bağlı olarak ses, tını, rezonansı güçlendirme ve yayın oluşturduğu kuvvete karşı bir direnç gösterme işlevini yerine getirir. Köprü ağacı çoğunlukla bir yüzü daha pullu olur ki, bu kısım kuyruk tarafına bakar. Ve yine luthierin ismi demir stampa ile bu yüze markalanır.
Köprü Nasıl Konumlandırılır?
Köprünün konumunu bulmak için; kesilmiş ham köprünün alçaltılmış ayaklarına dik gelecek şekilde, diyapazon noktasındaki f çentik noktaları belirlenir yahut bas balkon ye an direğinin konumuna göre belirlenir. En ince telin bastığı noktanın altındaki ayak can direğinin 5-6 mm önündeyken en kalın telin basacağı ayak, bas balkonun üzerinde, diyapazon çizgisini ortalar biçimdedir.
Yaylı Çalgılarda Bas Balkon ve Can Direğinin İşlevi
Bas Balkon Nedir?
Bas Balkonun yaylı çalgılardaki işlevi, bas tellerinin köprü üzerinden ses tablosuna yaptığı basıncın bir kısmını üzerine alarak tablonun tellerin uyguladığı basınca karşı direncini artırmak, bas seslerin daha güçlü ve daha parlak çıkmasını sağlamaktır diyebiliriz.
Bas tellerinin titreşimleri köprü aracılığı ile ses tablosuna ve oradan bas balkon yardımıyla armonik kasaya iletir.
Bu noktada Bas Balkonun ağaç seçimi oldukça önemlidir. Bas balkonun üst kapak ile aynı dokusal özellikleri taşıması gerekmektedir. Yeni yapılan bir çalgıda aynı özellikleri taşıyan tahtayı bulmak kolaydır. Ancak restorasyonlarda sorun yaşanabilir. Yeni bir çalgı yapılıyor ise, tercih edilen bir yöntemde bas balkon üst tablonun eksen kısmından kesilerek alınır. Böylece bas balkon, üst tablonun tüm kimyasal, fiziksel ve dokusal özelliklerini taşımış olur.
Can Direği Nedir?
Can direği, köprünün yaptığı basınca karşı üst tabloya direnç kazandırmak ve sesi alt tabloya iletme görevini üstlenen bir yaylı çalgı aparatıdır.
Ladin ağacından yapılan Can Direği, yaylı çalgılarda yükseklikleri, çalgının modeli ve stiline bağlı olarak bombe yapısına göre değişiklik gösterebilir. Bombe yapılarındaki bu değişiklikler yaylı çalgıların diyapazon noktasında iç hacim yüksekliklerinde farklılık meydana getirir.
Can direğinin imal edildiği ağaçtaki küçük farklılıklar, çapının biraz değiştirilmesi, direğin dayandığı yerdeki küçük bir değişiklik; enstrümanın(kemanın) sesini etkileyebilir. Can direği çapının kalın olması durumunda köprüden iletilen ses titreşim modlarında gecikmeler olur ve ses yansımalarında tını-ton bozukluklarına bağlı olarak akustik kusurlar meydana gelir. Aksi şekilde çok ince olması durumunda da basınç ve gerilim karşısında yetersiz kalarak ses tablosunun zedelenmesine veya yarılmasına neden olabilir.
Can direği kısa ise ses tablosunda çökmeler, uzun ise ses tablosunda şişkinlikler meydana gelir.
Can direği dik olarak konumlandırılmalıdır. Direğin baş damar çizgilerinin ses tablası damarların(sularının)ters istikametinde olmasına dikkat edilmelidir. Aksi takdirde her iki kısmın damarları birbirine paralel olursa, damarlar birbirine kitlenir ve ses akışı sağlanamaz.
Keman Köprüsü ve Özellikleri
Keman Köprüsü pul olarak belirtilen öz ışınları belirgin olacak şekilde, quarter sawn yönlü(çap kesit) kesilmiş akçaağaçtan yapılır, ağaç özelliği olarak damar aralığı 0,8 mm ile 1.2 mm olan ağaçlar tercih edilir. Keman köprüsü tuşenin eğimine bağlı olarak yarıçapı 42 mm olan bir dairenin kesitine uygun olarak kavislendirilir. Genel olarak en ideal tel aralığı açıklıkları ise 11-11.5 mm dir. Tuşe sonundan Mi teli yüksekliği 3 mm, sol teli 4,5 mm kadardır. Tel yuvaları kesinlikle köprü içine derin açılmamalıdır.
Köprü üzerinde üç tane figür bulunur. Bu figürlerin her biri akortlu sol-re-la-mi tellerini yapısına göre şekillendirilmiştir. Buradaki amaç ise tellerin birbirlerinden farklı tınlamalarının önüne geçmektir. Köprünün yan tarafındaki figürlere böbrek, ortadaki figüre de kalp adı verilmiştir. Böbrek figürleri arası uzaklık 16 mm iken kalp figürü ve böbrek figürleri arası uzaklık 6 mm şeklinde hizalandırılmalıdır.
Reglaj Almanca’da ayar anlamına gelir(ing:adjustment). Ham ağaçtan özışın ve lif yapısına göre yön tayin edilerek kıl testeresiyle kesilmiş ham ağaç, bombesi konik üst şekilleri verilerek perdahlanır. Yapımda özışınları belirgin taraf kuyruk tarafına bakarken bombe ve ölçüler mukavemeti azaltmayacak şekilde özenle verilir.
Keman eşiği Reglaj işlemi
Keman köprüsü Reglaj işleminde; köprünün kuyruk tarafında 90 derece olacak şekilde pozisyonu belirlenir. Tuşe tarafına gelecek yüzey 3 mm kadar hafifçe bombelendirilerek köprüye mukavemet kazandırılır. Bu işlemin amacı, çalgı akortlanırken köprünün tuşe tarafına öne doğru eğilmesini önlemektir.
Daha Fazlası İçin Bize Ulaşın
Daha fazla enstrüman bilgilerine ulaşmak için bizi sosyal medya hesaplarımızdan takip edebilirsiniz. Ayrıca kurslarımız hakkında ayrıntılı bilgiye ulaşmak için bizi 0507 95 96 333 numaralı telefonumuzu arayabilir ya da mesaj bırakabilirsiniz.
Aklınızda oluşan soru işaretlerini gidermek için direk sanat merkezimize de gelebilirsiniz. Özellikle önceden arayıp randevu alarak ücretsiz bir şekilde hocalarımıza danışabilirsiniz.
Erturgut Sanat Merkezine Nasıl Gelebilirim?
Sanat merkezimize İzmir’in her yerinden metroyla, otobüsle, vapurla ulaşım çok kolaydır. Karşıyaka dışından gelmek zor diye düşünmeyin sanat merkezimizin ulaşımı çok kolay, konumu da çok merkezidir.
İzmir’in neresinden isterseniz kolaylıkla gelebilirsiniz. Kaliteli bir eğitim istiyorsanız, mesafe bana uzak diye düşünmeden önce kesinlikle bir kez sanat merkezimizi ziyaret etmeli ve en azından bizimle bir kahve, bir çay içip sanat merkezimizde gerçekleşen eğitimler hakkında bilgi alıp, sıcak, samimi, eğlenceli sanat ortamımızı kendiniz görmelisiniz.
Karşıyaka Yelken Klübünün 300 metre, Bostanlı tarafına doğru ilerisinde, halı sahaların çaprazında, Lion Kafe’nin yanında zemin katta, Karşıyaka Yalı’ da sahilde yer almaktadır.
Aynı zamanda msn@erturgutsanatmerkezi.com mail adresimizden de bize ulaşıp hemen geri dönüş ile aklınızdaki soru işaretlerini giderebilirsiniz. Mutlu, umutlu, sağlıklı, sanat ve sağlıkla dolu günler dileriz..
+ Telefon – Sabit: 0232 368 88 08 / Sabit telefonumuza 12.00 ile 20.00 saatleri arasında ulaşabilirsiniz.
+ Telefon – Mobil: 0507 95 96 333 / Mobil telefonumuza 9.00 ile 23.00 saatleri arasında ulaşabilirsiniz, veya istediğiniz her saat sizi aramamız için mesaj bırakabilirsiniz.
+ Whatsapp: 0507 95 96 333
+ Mail: msn@erturgutsanatmerkezi.com
Sosyal Medya:
+ Twitter: www.twitter.com/ErturgutSanat
+ Instagram: www.instagram.com/ErturgutSanat
+Facebook: www.facebook.com/ErturgutSanat + Youtube: www.youtube.com/ErturgutSanat
+ Foursquare: Erturgut Sanat
+ Skype: erturgutsanat (online dersler için)
+ Grup: Erturgut Sanat
+ Android Uygulama: Erturgut Sanat
Adres / Erturgut Sanat Merkezi Nerede?
Cemal Gürsel Caddesi (Yalı Caddesi) No: 426 Bayerler Apartmanı – Zemin Kat Daire. 1 Karşıyaka / İzmir
