Güzel konuşma dendiğinde anlamamız gereken; düşünülenlerin, hissedilenlerin, yaşananların, istek ve arzuların sözlere dökülerek hoşa gidecek biçimde aktarılması, dışa vurulması olmalıdır…
Hiç fark ettiniz mi? Esasında da etkili ve güzel konuşanlar, çevrelerinde saygı ve hayranlık uyandıran kişilerdir genellikle…
Bu aşamada söyleyebiliriz ki, iyi bir konuşma sesinin özellikleri işitilebilirlik, akılcılık, açıklık, esneklik, kulağa hoş geliş gibi özelliklerde toplanır. Ancak bunun yanı sıra bazı sağlık bozuklukları, küçük yaşlarda edinilen hatalı davranışlar, birtakım kazalar sonucunda oluşan dil, diş, dudak, burun bozuklukları, akciğerlerde bulunan bronşlardaki solunum ve ses yolundaki birtakım rahatsızlıklar güzel, doğru, düzgün ve etkili ses çıkarmamızı etkileyebilmektedir.
Ses kusurları olarak adlandırılan bu kusurları giderebilmek, konuşma bozukluklarının önüne geçebilmek yaşamımızın her aşamasındaki ilişkilerimizi sağlıklı bir şekilde sürdürebilmek için; anlaşılır, açık, doğru konuşmak, sözcükleri doğru seslerle çıkarabilmek açısından gereklidir.
Konuşmalarda Ses ve Sese Dayalı Üslup Özellikleri Nelerdir?
Solunumda ve ses organlarında, doğuştan gelen yahut çeşitli nedenlerle sonradan ortaya çıkan bazı hastalıklar, noksanlıklar yok ise aslında her ses, iyi bir konuşma sesi özelliği taşır ya da doğru yönlendirmelerle bu özelliğe kavuşabilir. Şiddet, yükseklik, tını nitelikleri açısından istenilen kalitede olan ancak bazı söyleyiş kusurları bulunan, hatta yöresel ağzı problem eden kişiler bile dikkatli bir çalışma sonucu başarılı olabilirler. Bu noktada önemli olan, iyi bir konuşma sesinin özelliklerini kendi sesimize kazandırabilmektir.
Bu (tatlılık, özgünlük, anlatım biçimleri, beden dili örneğin) özellikleri şu şekilde sıralayabiliriz…
İşitilebilirlik
Kişinin kendi sesini karşısındakilere duyurabilmesi, konuşmanın en temel koşulunu oluşturur. Eğer karşınızdakiler ne söylediğimizi duyamıyorlarsa karşımızdakilerle konuşarak iletişim kuramayız ve böyle bir durumda boşuna konuşmuş oluruz. Üstelik konuşmada bütün sözcüklerin işitilebiliyor olmasına dikkat edilmezse bu sefer de yanlış yahut eksik anlaşılmalar ortaya çıkabilir.
Elbette kısık sesle konuşmak kadar gereğinden fazla yüksek sesle konuşmak da hatalı bir davranıştır. İki durumda da konuşmacılar tedirginlik ve gerilim yaratırlar sadece. Zayıf ya da aşırı yüksek ses, işitme bozukluğundan, yanlış bir örneği taklit etmekten (Sesinizi hiç kimsenin sesine benzetmeye çalışmayınız.) yorgunluktan, heyecandan kaynaklanabilir.
En iyisi, sesinizin şiddet ve yüksekliğini bulunduğunuz ortama göre ayarlamaktır. Açık havada, kapalı ortamlarda ya da kalabalıkta sesin yoğunluğu tabii ki aynı olmayacaktır. Bu durumda sesin yüksekliği salonun büyüklüğüne göre ayarlanmalıdır. Acaba sesiniz 20 metreden rahat duyulabiliyor mu? Yoksa mırıltı gibi mi çıkıyor? Sesiniz yükselince bağırmaya dönüşüyor mu? Uygun ses yüksekliği dinleyici kitlesini tamamen ve rahatlıkla kuşatan sestir. İşitilebilir sesin doğru soluk alıp vermeyle ilgisi olduğunu aklımızdan çıkarmamalıyız. Ses tonumuz bas perdeden değil normal tonda olmalı. Önemli olan müzikteki gibi sesimizle de bir güzellik yaratmaya dikkat etmeliyiz.
Örnek Alıştırma:
A) Yüksek perdeden ses çıkarmaya çalışınız: Tek nefeste 20 metre ilerideki insanlara duyurabilecek biçimde: pa, pe,pi, po; ba,be, bi, bo; da, de, di, do deyiniz. Tekrar ediniz.
B) Elinizle duvara dokununuz soluk alarak 10’a kadar sayınız. Sonra duvarı kuvvetle itiniz, güçlü tonda tekrar sayınız. Her iki durumda ses şiddeti aynı kalsın.
C) Elinizle alın ve şakağınızı tutarak “Mmmmmmmmmmmmmmmmm” deyiniz. Giderek sesi yükseltiniz. Titreşimleri burnunuzda, alnınızda, ensenizde, göğsünüzde ve başınızın tepesinde hissediniz.
Akıcılık
Bir konuşmanın rahat ve kolay anlaşılması sözcüklerin dile dolanmaması dinleyicilerin rahatsız olmadan anlayabilmeleri durumuna akıcılık denir. Akıcılık bir başka deyişle duruluktur, söz sanatlarıyla yüklenmemiş, süssüz ve tumturaksız anlatıma ‘duruluk’ denir. Bu durum genellikle konuşmanın hızıyla ilgilidir. Karşınızdaki kişilerin algılamakta zorluk çekmeyecekleri bir hızda, yumuşak tonda (bağırmadan ve fısıldamadan), vurgu hataları yapmadan, sözcükleri birbirine karıştırıp, yuvarlamadan söz söylemeye çalışmalısınız. Kekelemek, “aaaaa”, “ıınn”, “eeeee”, “hıımm” gibi gereksiz sesler çıkarmak ve uzun duraksamalarla, kullanacağınız sözcükleri arıyormuşçasına konuşmak da akıcılığı bozar.
Açıklık
Konuşurken sözcüklerin belirgin biçimde çıkmasına ve dinleyenler tarafından doğru olarak algılanmasına özen gösterilmeliyiz. Eğer sesleri yutarak, yuvarlayarak çıkarırsak, sözcükler hiç anlaşılmaz ya da yanlış anlaşılmalara sebebiyet verebilir.
Bu aşamada sesimizin aynı zamanda kişiliğimizin de bir parçası olduğunu unutmamalıyız. Güven aşılayıcı, konuya hâkim, kararlı bir sesle konuşmak açıklık sağlar. Ayrıca, konuşurken kullandığınız sözcüklerin dinleyenler tarafından biliniyor olmasına özen gösteriniz. Bu, konuşana da dinleyene de büyük kolaylık ve rahatlık sağlayacaktır.
Esneklik
İyi bir konuşmacı olmak, dinleyenleri büyülemek istiyorsak; sesimizi kullanırken mutlaka ama mutlaka monotonluktan uzak durmalıyız. Esnek yani bükümlü olmayan, monoton bir ses, oldukça sıkıcıdır ve çok da uzun sürmeden ilgiyi dağıtmaya yeter. Oysa yerinde yapacağımız tonlamalarla, hız değişiklikleriyle ve yapacağımız vurgularla sesimize esneklik kazandırabiliriz. Tabii ki bütün bunlar doğal biçimde olmalı, yapmacık değişikliklere, özentili ses taklitlerine dönüşmemelidir.
Bir konuşmanın aynı ses tonuyla başlayıp bitmesi, dinleyenler açısından konuşmanın takip edilmesini güçleştirir ve dikkati dağıtır. Konuşmanın yapısına göre, duygu ve düşüncelerin değişiminde, sesin de değişimi gereklidir. Bu yüzden, iyi bir konuşma sesinin aynı zamanda gerekli esnekliğe sahip olması da şarttır.
Kulağa Hoş Geliş
Sesin kulağa hoş geliş özelliği, tamimiyle sesinizin tınısıyla alakalı bir durumdur. Genizden gelen hırıltılı ya da burundan gelen hımhım gibi bir takım sesler kimsenin hoşuna gitmez. Üstelik sesin sadece işitilebilir, akıcı ya da açık olması bazen tek başına işe yarayan durumlar değildir. Doğru nefes alıp verebiliyorsak, pürüzsüz bir ses çıkarabilip, bu sesi yerinde vurgularla, güzel bir tonda, anlaşılabilir sözcüklerle ve takip edilebilir bir hızda karşımızdakilere aktarabiliyorsak, bu ses elbette ki kulağa hoş gelecektir.
Şunu da belirtelim: en güzel ses hiçbir zorlama görmeden çıkan sestir. Ses organları gerildikçe sesin güzelliği bozulur. Kati, kulak tırmalayan, hırıltılı, madensel, tiz, burunsal, hışırtılı, buğulu, çok yumuşak, gevrek, biçimden yoksun sesler hoşa gitmeyen seslerdir. Güzel bir tını geliştirmek için tüm ses organlarının gevşetilmesi gereklidir. Gevşeme düzeyi arttıkça sesin tınısı sakin, düzgün ve temiz hale gelecektir.
Alıştırma:
A) Üst-alt dudak kaslarınızı gevşetiniz. Çenenizi iyice aşağıya bırakınız; alın ve şakaklarınızı, yanak ve göz kaslarınızı gevşetiniz. Dilinizi gevşek bırakınız. Hafifçe soluyunuz. Aldığınız hava üfler gibi ağzınızda damağınıza çarpsın; ağzınızdan ve burnunuzdan birlikte çıksın. 10 kez bu şekilde soluyunuz.
B) “Ben sevinç ve heyecan doluyum!” cümlesini, gırtlağınızı zorlayarak fısıldayınız. Burnu sesiyle fısıldayınız; gevşemiş kaslarla rahat söyleyiniz.
Karşınızdaki kişiler, sesinizin niteliklerine bakarak kişiliğiniz hakkında karar vermeye çalışırlar. Bu yüzden, insanlar üzerinde olumlu bir etki bırakmak için sesinizi doğru çıkarıp, doğru kullanmak zorundasınız. Toplumsal hayatta pek girişken olmayabilirsiniz, ama bilin ki zayıf ve ürkek bir yapınız varsa bu özelliğiniz sesinize de yansıyacaktır. Sesinizin niteliğini geliştirmeye özen gösterirken beraberinde, kişisel yapınızdaki olumsuz yanları da gidermek için çaba harcamalısınız. Sesinizde denetim sağlayabildiğinizde, duygularınızı açığa vurma ya da saklayabilme konusunda da kendiliğinden bir denetim geliştirdiğinizi fark edeceksiniz. Eşinize ve çocuklarınıza olan sevginizi, büyüklerinize duyduğunuz saygıyı, vatanınıza olan bağlılığınızı kolaylıkla ifade edebilmeyi, öfkenizi ve diğer olumsuz düşüncelerinizi ise gizleyebilmeyi sesinizle başarabilirsiniz.
Bu aşmada bilmeniz gereken bir diğer husus ise doğru ve güzel bir konuşma sesine kısa sürede sahip olamayacağınız… Diksiyon derslerinizde sizlere önerilen alıştırmaları usanmadan uygulayınız ve istenilen nitelikte bir ses geliştirdiğinizde de bu uygulamalara devam ediniz, içki, sigara gibi kötü alışkanlıkların, solunumda yaptığınız yanlışların sesinizi olumsuz etkilediğini de unutmayınız…
Daha iyi bir diksiyon alıştırmaları ve bilgileri için buraya tıklayarak ulaşabiliriniz.
Daha Fazlası İçin Bize Ulaşın
Daha fazla enstrüman bilgilerine ulaşmak için bizi sosyal medya hesaplarımızdan takip edebilirsiniz. Ayrıca kurslarımız hakkında ayrıntılı bilgiye ulaşmak için bizi 0507 95 96 333 numaralı telefonumuzu arayabilir ya da mesaj bırakabilirsiniz.
Aklınızda oluşan soru işaretlerini gidermek için direk sanat merkezimize de gelebilirsiniz. Özellikle önceden arayıp randevu alarak ücretsiz bir şekilde hocalarımıza danışabilirsiniz.
Erturgut Sanat Merkezine Nasıl Gelebilirim?
Sanat merkezimize İzmir’in her yerinden metroyla, otobüsle, vapurla ulaşım çok kolaydır. Karşıyaka dışından gelmek zor diye düşünmeyin sanat merkezimizin ulaşımı çok kolay, konumu da çok merkezidir.
İzmir’in neresinden isterseniz kolaylıkla gelebilirsiniz. Kaliteli bir eğitim istiyorsanız, mesafe bana uzak diye düşünmeden önce kesinlikle bir kez sanat merkezimizi ziyaret etmeli ve en azından bizimle bir kahve, bir çay içip sanat merkezimizde gerçekleşen eğitimler hakkında bilgi alıp, sıcak, samimi, eğlenceli sanat ortamımızı kendiniz görmelisiniz.
Karşıyaka Yelken Klübünün 300 metre, Bostanlı tarafına doğru ilerisinde, halı sahaların çaprazında, Lion Kafe’nin yanında zemin katta, Karşıyaka Yalı’ da sahilde yer almaktadır.
Aynı zamanda msn@erturgutsanatmerkezi.com mail adresimizden de bize ulaşıp hemen geri dönüş ile aklınızdaki soru işaretlerini giderebilirsiniz. Mutlu, umutlu, sağlıklı, sanat ve sağlıkla dolu günler dileriz..
+ Telefon – Sabit: 0232 368 88 08 / Sabit telefonumuza 12.00 ile 20.00 saatleri arasında ulaşabilirsiniz.
+ Telefon – Mobil: 0507 95 96 333 / Mobil telefonumuza 9.00 ile 23.00 saatleri arasında ulaşabilirsiniz, veya istediğiniz her saat sizi aramamız için mesaj bırakabilirsiniz.
+ Whatsapp: 0507 95 96 333
+ Mail: msn@erturgutsanatmerkezi.com
Sosyal Medya:
+ Twitter: www.twitter.com/ErturgutSanat
+ Instagram: www.instagram.com/ErturgutSanat
+Facebook: www.facebook.com/ErturgutSanat
+Telegram Kanalı: https://t.me/kultursanathaberleri
+ Youtube: www.youtube.com/ErturgutSanat
+ Foursquare: Erturgut Sanat
+ Skype: erturgutsanat (online dersler için)
+ Grup: Erturgut Sanat
+ Android Uygulama: Erturgut Sanat
Adres / Erturgut Sanat Merkezi Nerede?
Cemal Gürsel Caddesi (Yalı Caddesi) No: 426 Bayerler Apartmanı – Zemin Kat Daire. 1 Karşıyaka / İzmir
