Depremin Öncesinde, O An’da ve Sonrasında Yapılması Gerekenler
Ülkemizi doğrudan etkileyen doğal afetlerin başında hiç şüphesiz ki depremler gelmektedir. Yaşanan bu depremler ise çok fazla can ve mal kaybına neden olmaktadır. Bir doğal afet türü olan depremlerin meydana gelmesi ise maalesef engellenememektedir. Ancak bu aşamada belirtmeliyiz ki depremler doğal olsa da enkazlar kader değildir…
Doğal afetlerin ortaya çıkardığı sorunların kalıcı çözümünün sağlanmasında eğitim etkinliklerinin oldukça önemli bir faktör olduğu yadsınamaz bir gerçektir. Deprem ile ilgili alabileceğimiz önlemlerin en başında bilinçli ve duyarlı bireyler yetiştirmek gelir… Deprem sürecinde yaşanan sorunların çözümü için en faydalı yöntem duyarlı ve bilinçli bireylerdir…
Bireyleri deprem ve depremden korunma yolları hususlarında bilgilendirmek ve bireylere olumlu tutumlar kazandırmak depremin zararlarını en aza indirmeye doğrudan yardımcı olacaktır. Elbette ki bunun başarılabilmesi, toplumdaki bireylerin olumlu tutum ve davranışlarına sahip olmalarına bağlıdır.
Deprem konusunda yeterli bilince sahip olmayan bireylerin tek başlarına da değil, kendileriyle birlikte yakın çevresinin de depremden daha fazla zarar görecekleri anlamına gelir ve bu durum ülkemizde artık bilinen bir gerçektir…
Eğer bir ülkede depremler, olumsuz etkileriyle bir toplumda birçok insanın ihtiyaçlarını karşılayamaz hale gelmesine ve toplumsal düzenin bozulmasına yol açan durumlarsa; Bu toplumun deprem tehlikesine karşı hazırlanmamasının, etkin önlemler almamasının ve yeterince korunmamasının bir sonucudur.
Bir toplumda, bireylerin ve grupların afete hazırlık konusundaki sorumluluklarını bilinçli olarak yerine getirmesi bu aşamada, afetin topluma verdiği zararın en az düzeye inmesini sağlamaktadır. Toplumsal bilinçlenme düzeyinin yetersiz olduğu toplumlarda afetin etkilerinin daha büyük olacağı ise aşikardır.
Deprem tehlikesine karşı gerekli önlemlerin alınmadığı durumlarda deprem sonucunda meydana gelen olumsuz etkilere karşı toplum savunmasız kalmaktadır. Toplumdaki bilinçsiz bir şekilde oluşan kişisel çabalar ise kargaşaya yol açmaktadır. Bu durumda ise deprem sonucunda ortaya çıkan tablonun toplumsal bir sorun kaynağı haline gelmesi kaçınılmazdır.
Depremin oluşturduğu zararlarının azaltılmasında en etkin yol halkı eğitmektir. Bir deprem sırasında bireyler çoğu zaman nasıl korunacakları ve nasıl davranacakları konusunda yeterli bilgiye sahip olmayabilirler… Bu doğrultuda en iyi hamle, bilgi eksikliğinin giderilebilmesi için modern bilgi ve iletişim teknolojilerinin tüm olanaklarını kullanarak halkın bilgilendirilmesi ve eğitilmesi olacaktır.
Bu eğitimler sonucunda depremlerin maddi ve manevi zararları hiç şühpesiz azalacaktır. Toplumdaki bireylerin olası deprem etkilerine hazırlıklı olabilmeleri, bir başka ifadeyle, depremin etkileri karşısında kontrol sahibi olabilmeleri için, olası deprem öncesinde iletişim içinde bulundukları toplumsal gruplarla ortaklaşa hareket ederek, sürekli ve etkin bir biçimde zarar azaltma önlemlerini almaları gerekmektedir .
Deprem Eğitimi
Şiddetli bir deprem can ve mal kaybına, hatta psikolojik hasarlara sebebiyet verebilir. Ancak, her deprem beraberinde mutlak bir ölüm veya ağır hasar oluşturmaz. Depremden korkmak normaldir fakat bu korku ve kaygılar iyi bir hazırlık ve doğru bilgilerle azaltılabilir. Zira aşırı korku ve kaygı deprem esnasında oluşabilecek zararları arttırıcı unsurlardır.
Deprem zararları yer sarsıntısından ziyade evlerin doğru yerlere doğru şekilde inşa edilmemesiyle, ev içindeki güvenliğin sağlanmamasıyla ortaya çıkmaktadır. Asıl mesele deprem değil, depreme karşı insanların tutumları ve aldıkları önlemlerin zararları azaltacak nitelikte olmasıdır. Depremden korunmak ve depremin zararlarını minimum düzeye indirmek için aşağıda deprem öncesi, deprem anı ve deprem sonrasında alınması gereken önlemler sırasıyla belirtilmiştir.
Deprem Öncesi
Deprem öncesi alınması gereken önlemler:
En öncül maddemiz: Evlerin deprem yönetmeliğine uygun olarak yapılıp yapılmadığını kontrol edin,
Deprem sonrasında aile bireylerinin toplanacağı bir buluşma noktası ve buluşma planı hazırlayın,
Size ve ailenize ait bilgileri içeren bir belge doldurarak (senetler, vasiyet, vergi kayıtları, nüfus kayıtları ve önem arz eden diğer belgeler) saklama yeri olarak buzdolabı, kasa gibi uygun yerlere saklayın,
Deprem sonrasında yardım ekipleri size ulaşana kadarki sürede yetecek miktarda erzak depolayın,
İlk yardım çantası hazırlayın (antibiyotikli merhem, sargı bezi, ağrı kesici, vitamin, düzenli kullandığınız reçeteli ilaç, ilkyardım kitabı, termometre, sabun, el feneri vb.),
Evdeki güvenli yerleri önceden belirleyin,
Evdeki ağır eşyaları ve su tankını sabitleyin,
Dolaplara güvenlik mandalı takın,
Mutfak dolaplarını sabitleyin,
Asılı duran eşyaları (ayna, tablo vb.) sabitleyin,
Bu önlemlerin alınması depremin olası zararlarını en aza indirgememize yardımcı olur .
Deprem Anında
Deprem esnasında her şey aniden gelişir. Dolayısıyla düşünüp ne yapılacağına karar vermek için zamanınız yoktur. Deprem sırasında yapılması gerekenleri refleks haline getirene kadar deprem tatbikatlarının yapılması bu anlamda çok önemlidir.
Evde, iş yerlerinde ve okullarda düzenli olarak deprem tatbikatları yapılması tatbikat sonrasında neyin nasıl yapıldığının değerlendirilmesi deprem zararlarını azaltıcı önlemlerdir ve oldukça önemlidir. Deprem tatbikatları depreme psikolojik ve fiziksel olarak adapte olmayı kolaylaştırır.
Deprem anında önce bir ses duyarsınız, daha sonra sarsıntı başlar. Eğer etrafınızda birileri varsa onları uyarmak amacıyla “deprem” diye bağırınız.
Deprem anında alınması gereken önlemler maddeler halinde kısaca şöyledir:
Deprem anında güvenli bir yere saklanın. Sakin olun, derin nefes alın ve soğukkanlı kalmanız gerektiğini kendinize hatırlatın. Deprem anında koşmayın daha önce belirlediğiniz sağlam, sert bir nesnenin altına girin ya da yanına uzanın. Yer sarsıntısı duruncaya kadar saklandığınız yerden çıkmayın (en az 60 saniye).
Eğer binanın içinde iseniz ve çıkışa uzaksanız binadan çıkmaya çalışmayın, merdivenlere ya da çıkışlara doğru koşmayın.Kitaplık, cam eşyalar, ocak, ayna, kapı gibi düşüp kırılınca sizi yaralayabilecek eşyalardan uzak durun ve pencerelerden uzak durun çünkü pencereler deprem sırasında içeri doğru patlayabilir.
Evde güvenli bir yere saklanamıyorsanız pencerelerden uzakta arkanızı pencereye dönerek diz çökün ve dirseklerinizle yüzünüzü koruyup ellerinizi boynunuzun arkasında birleştirin. Ayrıca yüzünüzü korumak için yastık, battaniye, elbise ya da benzer herhangi bir şeyi kullanın. Balkona kesinlikle çıkmayın.
Balkonlardan ya da pencerelerden atlamayın.
Asansörleri kesinlikle kullanmayın.
Eğer sokakta iseniz elektrik direklerinden uzak durun. Bina ve duvar diplerinde ve uçurum kenarlarında durmayın.
Dik kayalıkların yanına sokulmayın.
Eğer taşıt kullanıyorsanız otoyol bariyerlerinden, köprülerden, kavşaklardan, enerji nakil hatlarından, alt geçitlerden ve yüksek katlı binalardan uzak durun ve aracın içinde güvenli bir yerde bekleyin.
Deprem Sonrası
Deprem sonrasında alınması gereken önlemler:
Paniğe kapılmadan sakin bir şekilde bir iki dakika depremin geçmesi bekleyin,
Yakın çevrede tehlikeli bir durum (kırılmış camlar, yere dökülmüş kimyasal maddeler, yerinden oynadığı için düşme tehlikesi olan eşyalar vb.) olup olmadığı kontrol edin,
Deprem sonrasında gaz, su ve elektrik tesisatı kontrol edin. Gaz kokusu varsa vanayı kapatın. Kibrit ya da çakmak kullanmak, elektrik düğmelerine dokunmak yangına neden olabilir,
Yangın kontrolü yapın. Eğer küçük çaplı yangınlar varsa söndürmeye çalışın,
Yardıma gereksinim yoksa telefon kullanmayın,
Çevrenizde yardıma gereksinimi olanlar varsa, tehlikeli bir yerde değillerse, onları yerlerinden kıpırdatmadan yardım çağırın.
Deprem sırasında ve sonrasında planladığınız gibi hareket edebilmeniz için elbette ki daha öncesinde deprem tatbikatı yapmalısınız. Bunun için, deprem sırasında ve hemen sonrasında yapılması gerekenleri aile bireyleriyle birlikte ara sıra tekrarlamak gerçek bir depremi en iyi şekilde atlatmaya yardımcı olacaktır..
Deprem önlemleri hakkında daha ayrıntılı bilgi için Akut , Afad sitelerini ziyaret edebilirsiniz.
Deprem anında neler yapılmalı konulu videoyu izlemek için tıklayınız.
Acılar sarıldıktan sonra, acılar biraz olsun dinince biz de deprem nedeniyle psikolojisi olumsuz etkilenen arkadaşlarımıza elimizden geldiğince sanat çerçevesinde bir kampanya başlatacağız, sitemizden takip edebilirsiniz.
